Specjalistyczne skanery do negatywów są odpowiedzią na rosnące zainteresowanie fotografią analogową, któremu jednak towarzyszy chęć digitalizacji zdjęć w celu przeprowadzenia zaawansowanej obróbki albo po prostu ze względu na wygodę przechowywania zdjęć w cyfrowej postaci. I choć mogłoby się wydawać, że skaner do negatywów to urządzenia dość niszowe, to różnorodność modeli dostępnych na rynku sprawia, że wybór nie jest prosty.
Jaki najlepszy skaner do negatywów? Przegląd segmentów
Skanery do negatywów różnią się oczywiście funkcjami, ale dla porządku można je wstępnie podzielić na trzy niezależne kategorie.
- Skanery przenośne – to urządzenia stosowane albo przez amatorów, którym po prostu zależy na podstawowej funkcjonalności, ale którzy nie chcą poświęcać wiele miejsca na instalację pełnowymiarowego skanera, albo przez profesjonalistów, którzy po prostu muszą mieć dodatkową swobodę i mobilnego skanera do negatywów używają raczej jako dodatkowego sprzętu.
- Przystawki do skanowania negatywów do klasycznych skanerów – skaner do zdjęć wymaga przede wszystkim zastosowania odpowiedniego oświetlenia, a to można na podstawowym poziomie zrealizować, rozbudowując podstawowy skaner o specjalną przystawkę. Dodatkowa lampa pozwala na skanowanie negatywów z dużą łatwością, choć jakość tutaj bywa oceniana różnie.
- Dedykowane skanery profesjonalne – to mniejsze lub większe urządzenia o rozbudowanej funkcji. Dobry jakościowo skaner do negatywów 6×6 pozwoli na przykład powiększyć obraz do wymiarów niemal 90×90 cm, wiele z tych urządzeń ma też rozbudowane funkcje automatycznej korekty i tak dalej.
Dla porządku należy jeszcze dodać słowo o skanerach bębnowych. Nie są one stosowane przez amatorów, ale nawet zaawansowani hobbyści nie inwestują wielu tysięcy złotych w ich zakup, zwłaszcza że są to urządzenia duże, niepraktyczne i dość drogie w eksploatacji. Fakt, pozwalają na uzyskanie doskonałych wyników, ale ich możliwości rzadko będą w pełni wykorzystywane.
Jakie cechy i funkcje wyróżniają najlepszy skaner do negatywów?
Wbrew pozorom lista kryteriów, które warto zastosować przy wyborze skanera do negatywów, wcale nie jest długa i znajdują się na niej funkcje i cechy, które poza nielicznymi wyjątkami nie wymagają długiego omówienia.
Rozdzielczość optyczna
Im większa rozdzielczość, tym wyższa jakość zdjęcia i większa jego szczegółowość. Jako wariant podstawowy wskazuje się najczęściej skanery do negatywów 2400 dpi. Trzeba jednak mieć świadomość, że nie zawsze będzie to idealny wybór. Jeśli do skanowania będą trafiały tylko proste negatywy, zdjęcia dobrej jakości, pozbawione detali, które by wymagały wiernego odwzorowania – na przykład proste i czytelne dokumenty – to 1200 dpi też będzie wystarczające. Z drugiej strony, do fotografii dokumentalnej i artystycznej często zaleca się stosowanie skanerów do negatywów z rozdzielczością nie niższą niż 4800 dpi.
Oprogramowanie i sterowniki
Nie będzie raczej problemem instalacja i konfiguracja podstawowych skanerów amatorskich, które są stworzone z myślą o pracy z systemem Windows (choć w różnych wersjach i na to trzeba zwrócić uwagę. Nie brakuje jednak profesjonalistów, którzy pracują na systemach z rodziny Linux lub na Macach i tutaj nie wszystkie skanery będą równie dobrze oceniane. O ile nawet z technicznego punktu widzenia mogą one spełniać oczekiwania nawet najbardziej wymagających użytkowników, to niekiedy dostępność poszczególnych funkcji jest zależna od systemu operacyjnego, szczególnie jeśli wymagane jest skompilowanie własnych sterowników lub uruchomienie ich w trybach zgodności.
Ergonomiczna konstrukcja i wygodna obsługa
Zastanawiając się nad tym, jaki najlepszy skaner do negatywów wybrać, trzeba wziąć pod uwagę także wygodę jego użytkowania. Niektóre modele, choć prezentowane są na fotografiach często jako małe i poręczne, mają też dość długą tacę podajnika. Ta co prawda ułatwia opracowywanie serii zdjęć, ale sprawia, że sam skaner wymaga więcej miejsca na blacie roboczym. Inne z kolei wymagają dość długiej konfiguracji w celu uruchomienia funkcji dodatkowych. W zastosowaniach amatorskich nie jest wielkim problemem nawet to, że to wszystko zajmuje czas, ale raczej pewna techniczna trudność obsługi, natomiast profesjonaliści, choć z obsługą sobie poradzą, będą tracili wiele czasu.
Rozbudowa funkcji
Spora część skanerów do negatywów skanuje jedynie negatywy – to dotyczy z jednej strony najbardziej podstawowych urządzeń dla hobbystów, a z drugiej także wysoce specjalistycznych urządzeń. Bardzo duża jest jednak także dostępność urządzeń z opcjonalnymi przystawkami: do skanowania slajdów, negatywów, odbitek i tak dalej. Nie każdemu będą one potrzebne, ale czasem warto wybrać skaner, który w miarę rozwoju swoich pasji, będzie można jeszcze przystosować.
Automatyczna korekcja zdjęć w skanerze
Niektóre ze skanerów do negatywów wyposażone są w rozwiązania techniczne pozwalające na automatyczną korektę fotografii. Najbardziej rozpowszechnioną z tych funkcji jest usuwanie rys i kurzu w podczerwieni, dostępne już w skanerach ze średniej półki. Tańsze modele próbują uzyskać podobny efekt za pomocą modyfikacji algorytmicznych, natomiast efekt nie zawsze jest zadowalający.
W najbardziej zaawansowanych przypadkach można skonfigurować czułość systemów korekcyjnych lub ukierunkować ich pracę tylko na usuwanie konkretnych wad negatywu lub fotografii. Choć wydaje się, że najlepszy skaner do negatywów musi być w te funkcje wyposażony, to w praktyce niektórzy profesjonaliści wyłączają je w swoich urządzeniach, wybierając drogę korekty ręcznej.
To w dużej mierze kwestia indywidualnych upodobań, umiejętności i możliwości technicznych, natomiast do pracy ze świeżymi negatywami w dobrym stanie raczej nie będzie to konieczne. Sporo będzie tu zależało od możliwości, jakie daje nie tylko hardware, ale i oprogramowanie sterujące, które pozwala dostosować poziom intensywności dodatkowych efektów.
Kiedy wystarczy skaner czarno-biały, a kiedy warto kupić kolorowy?
Różnica w cenie między skanerami do czarno-białych a kolorowych negatywów może być przytłaczająca. Najnowocześniejsze skanery do kolorowych negatywów pozwalają na uzyskanie nawet 48-bitowej głębi kolorów i jest to zdecydowanie cenne w przypadku fotografii artystycznej lub dokumentalnej.
Skanery monochromatyczne będą wystarczające na przykład do digitalizacji dokumentów tekstowych, choć są też artyści, którzy pracują tylko w czerni i bieli i takie urządzenia będą dla nich w zupełności wystarczające.
Warto też pamiętać, że choć najtańsze skanery kolorowe wydają się mieć przewagę nad czarno-białymi, to w praktyce głębia ostrości jest w nich zaburzona i ani zdjęcia kolorowe nie są nieskazitelne, albo te w skali odcieni szarości nie mają odpowiedniego kontrastu.
Czy warto zdecydować się na skaner do zdjęć z ramką?
Niektóre skanery pozwalają na bezpośrednie skanowanie, inne wymagają przeniesienia materiału źródłowego na specjalną ramkę. Nie jest to tylko rozwiązanie techniczne, ale też praktyczne. Skanery ramkowe będą zapewniały niższy poziom zniekształceń obrazu. Rolka, nawet jeśli wykorzysta się odpowiednie napinacze, będzie zawsze do pewnego stopnia elastyczna, więc dla uzyskania maksymalnej jakości często poleca się stosowanie skanera z ramką, która eliminuje nawet niewielkie zakrzywienie negatywu.
Zdania na temat tego rozwiązania są podzielone. W przypadku dobrych jakościowo skanerów, które nie mają ramki, ale na przykład mają system automatycznego usuwania zakrzywienia z zeskanowanego zdjęcia, jakość skanu i tak jest bardzo dobra. Nie brak i takich skanerów, które dzięki rozwinięciu krótkich fragmentów rolki i bez tego dają doskonałe efekty.
Niektórzy użytkownicy są jednak zdania, że jest to dodatkowy element, który pozwala na uzyskanie skanów o maksymalnej możliwej jakości.
Ciekawe rozwiązania, na które warto zwrócić uwagę, szukając najlepszego skanera do negatywów
- Skaner do zdjęć – dotyczy to szczególnie modeli z dolnej i średniej półki cenowej – może wykonywać skany bez podłączenia do komputera, zapisując pliki wynikowe bezpośrednio na karcie pamięci. Jest to wygodne rozwiązanie, jednak stosuje się je tylko w nielicznych urządzeniach, które przeważnie są przeznaczone do użytku podstawowego, czyli nie oferują szczególnie wysokiej jakości skanów.
- Skanowanie w wielu przebiegach – być może najlepszy skaner do negatywów to taki, który wykonuje kilka skanów, zmieniając parametry w zadanych granicach i łączy je następnie w jeden obraz. To pozwala w dość prosty sposób wiernie oddać głębię kolorów i poziom detali, choć oczywiście taka procedura jest dość czasochłonna i może dawać nieoczekiwane efekty w przypadku niektórych fotografii.
- Skaner do negatywów z kalibracją na wzornik – choć zwykle zakłada się, że skaner będzie gotowy do użycia bezpośrednio po uruchomieniu, w niektórych przypadkach producenci zaimplementowali funkcję dodatkowej kalibracji na wzornik kolorów. Jest to przydatne przy obróbce wielu fotografii, szczególnie jeśli są one z różnych powodów niedoskonałe i można w ten sposób już wstępnie dokonać korekty barw.
Ile trzeba zapłacić za skaner do negatywów?
Rozpiętość cenowa jest znaczna, jednak nawet najlepszy skaner do zdjęć przeznaczony do użytku amatorskiego i radzący sobie z większością powszechnych wyzwań – w tym usuwający kurz i rysy – kosztuje poniżej 2000 złotych. Najbardziej podstawowe modele, które jednak nie wyróżniają się jakością skanów, a tym bardziej nie oferują żadnych funkcji dodatkowych, kosztują nawet poniżej 200 złotych.
Wybór odpowiedniego urządzenia powinien być zależny przede wszystkim od konkretnych potrzeb – uniwersalny skaner do negatywów polecany przez pasjonatów to przeważnie wydatek rzędu 600-800 złotych, a ponieważ trwałość takich urządzeń jest w praktyce nieograniczona, to wydaje się, że jest to cena, z jaką nawet większość amatorów będzie w stanie się pogodzić.
1. Ranking TOP 20
2. Najlepsze
2.1 Reflecta x33
2.2 Kodak Scanza (SB4278)
2.3 Plustek OpticFilm 8200i Ai (PLUSOF8200IAI)
3. Najtańsze
3.1 Reflecta x22
3.2 Reflecta GmbH (REF3W1)
3.3 Kodak Mini Digital Film Scanner SB5183
4. Porównanie TOP 3
5. Opinie
Ranking TOP 20
Najlepsze produkty: Skaner do negatywów
1. Reflecta x33
Dane techniczne:
Rodzaj | do negatywów |
Rozdzielczość DPI | 5760 x 3840 |
Gdzie kupić:
2. Kodak Scanza (SB4278)
- samodzielne urządzenie - skaner można używać bez dostępu do komputera, zapisując skany w postaci plików JPG filmów 8 mm, Super 8, 35 mm, 110 mm, 126 mm oraz slajdów 35 mm, 110 mm i 126 mm na karcie pamięci SD/SDHC/SDXC
- 14-megapikselowa matryca CMOS umożliwia skanowanie obrazu do rozdzielczości 3200 DPI
- doskonałe odwzorowanie kolorów
- możliwość dopasowania, jasności, kolorystyki oraz korekcji rozdzielczości skanowanych zdjęć i ustawienia 14 Mpix lub 22 Mpix
- port USB umożliwia zapis skanów bezp...
Dane techniczne:
Rodzaj | do negatywów |
Format | A4 |
Rozdzielczość DPI | 3200x3200 |
Gdzie kupić:
3. Plustek OpticFilm 8200i Ai (PLUSOF8200IAI)
Skaner Plustek OpticFilm 8200i Ai to potężne urządzenie o rozdzielczości optycznej 7200 dpi. Jego dokładny system optyczny doskonale odwzorowuje szeroki zakres tonalny a także szczegóły obrazu w cieniach. Wbudowany kanał podczerwieni pomaga użytkownikowi wyeliminować z obrazu drobiny kurzu oraz rysy, które są widoczne na skanowanych negatywach i slajdach. Co ważne proces ten jest automatyczny i nie ma potrzeby dodatkowej obróbki obrazu. Dołączony do urządzenia wzornik kalibracyjny IT8, spr... |
Opinie:
Dane techniczne:
Rodzaj | do negatywów |
Rozdzielczość DPI | 7200x7200 |
Najtańsze produkty: Skaner do negatywów
1. Reflecta x22
Dane techniczne:
Rodzaj | do negatywów |
Rozdzielczość DPI | 4904 x 3268 |
Gdzie kupić:
2. Reflecta GmbH (REF3W1)
Skaner reflecta 3w1 to najwyższej jakości skaner o rozdzielczości sensora 5 mp oraz ekstremalnie krótkim czasie skanowania - 2 sek.
Skaner jest niezależny od PC - sterowanie procesem skanowania poprzez PC jest niemożliwe. Zeskanowane zdjęcia są zapisywane w pamięci wbudowanej (32MB) lub na zewnętrznej karcie SD/SDHC (karty nie ma w komplecie) i mogą być oglądane na wbudowanym wyświetlaczu LCD o przekątnej 2,4". Rozdzielczość optyczna skanera to 1800x1800dpi (możliwa interpolacja 3600 dpi). Ur...
Dane techniczne:
Rodzaj | do negatywów |
Format | A4 |
Rozdzielczość DPI | 1800 x 1800 |
Gdzie kupić:
3. Kodak Mini Digital Film Scanner SB5183
Dane techniczne:
Rodzaj | do negatywów |
Plustek OpticFilm 8200i SE (PLUS-OF-8200I-SE): Dobry skaner. Najwyższe rozdzielczości skanowania są interpolowane, co wyjaśnia opinie, iż nie wnoszą one dodatkowej szczegółowości skanów.
Plustek OpticFilm 8200i SE (PLUS-OF-8200I-SE): Dobry, lecz nie rewelacyjny.